Monumentenstatus!

uitbreidingskaart
universiteit utrecht zette de schitterende uitbreidingskaart uit 1920 online

Het is zover! Ook dankzij de inspanningen van architectuurhistorica Bettina van Santen heeft het Utrechtse college groen licht gegeven voor de monumentenstatus voor ons park. Hierdoor is de zekerheid vergroot dat ook toekomstige generaties van het park kunnen genieten.

Het bericht op RTUtrecht.nl:

UTRECHT – Op verzoek van Stichting Park Oog in Al wordt het park in de gelijknamige Utrechtse wijk een gemeentelijk monument. Dat heeft het college van B en W besloten.

“Het Park Oog in Al is van algemeen cultuurhistorisch belang als voorbeeld van een stadspark in landschapsstijl daterende uit de eerste helft van de twintigste eeuw, met bijbehorende karakteristieke aanleg en (boom)beplanting”, schrijft het stadsbestuur aan de gemeenteraad. Het park werd in de jaren ’30 aangelegd als onderdeel van de wijk Oog in Al.

In het park staan het landhuis Oog in Al en de bijbehorende theekoepel die al zijn beschermd als rijksmonument. Ook staan er een voormalige koetsierswoning en een bunker uit de Tweede Wereldoorlog. De bunker is al gemeentelijk monument.

Door het hele park aan te wijzen als monument, blijft de context van de gebouwen behouden, aldus de gemeente. Er wordt nog een besluit genomen over de status van de koetsierswoning, die in particulieren handen is. Dat is nu geen monument.

Het park blijft openbaar toegankelijk. Voor het gebruik en onderhoud wordt nog een beheerplan opgesteld.

Pleidooi voor monumentenstatus

theehuisDe Stichting Park Oog in Al was op 23 april jl. aanwezig bij een Raadsinformatieavond (RIA) van de gemeente over de Utrechtse erfgoedagenda. Dit is het Utrechtse plan waarin staat hoe om te gaan met historische gebouwen, straten, maar ook parken in onze stad. De erfgoedagenda werd vastgesteld door het college van B&W op 2 april en is te raadplegen op de website van de gemeente, op www.utrecht.nl/erfgoedagenda.

De stichting hield een pleidooi voor het toekennen van een monumentenstatus aan ons park, net zoals sommige andere parken in Utrecht. Hier is het betoog te downloaden. Een citaat:

“Een monumentenstatus zou de kans vergroten dat huidige en toekomstige generaties Utrechters het park kunnen ervaren [..] zoals sommigen van onze wijkbewoners het al decennialang hebben mogen ervaren: een monumentale oase van groen en rust in het steeds groter en drukker wordende centrum van de mooiste stad van Nederland.”

Cultuurhistorische analyse park beschikbaar

Begin 2012 is de cultuurhistorische geschiedenis beschreven in opdracht van de gemeente Utrecht door Bettina van Santen, adviseur Architectuurhistorie.

Uit de diverse archieven van de gemeente heeft ze achterhaald wat de ontwikkeling van het park is, beginnend in de late middeleeuwen. Het rapport geeft een schitterend beeld van de ontstaansgeschiedenis van het park. En ook een kritische analyse van de huidige toestand, zoals de volgende conclusies aangeven:

  • De relatie tussen park en Leidsche Rijn is nagenoeg verdwenen, evenals die tussen Meysterlaan en park
  • Het hele eiland, inclusief bunker, is zwaar begroeid geraakt en daardoor eigenlijk onherkenbaar.
  • Er is te veel verrommeling en verharding.
  • Er is te weinig eenheid van hekwerk: overal verschillende hekken.

De cultuurhistorica doet dan ook aanbevelingen, zoals:

  • Haal overbodige of te welige begroeiing weg
  • Maak het park weer zichtbaar vanaf Leidsche Rijn en andersom
  • Stel het toekomstig gebruik van het landhuis ten dienste van het park en versterk de relatie tussen landhuis – park – theekoepel én Leidsche Rijn, met name ook in de openbare ruimte
  • Streef naar eenheid in meubilair, hekwerken e.d.
  • Richt het gebiedje rond de toegang van het hertenkamp, milieupunt, aansluitend op de ruimte rond de bibliotheek opnieuw in

ga hier naar de inhoud van het rapport.

de Bunker toen

de Bunker in Park Oog in Al, 1946; E. Miedema (fotograaf), Het Utrechts Archief

Ergens onder die lelijke molshoop, door de struikjes bij het bruggetje, moet je nog bij deze bijzondere bunker kunnen komen. Vermomd als huisje. Een monument. In het bestemmingsplan: “Duitse bunker gelegen aan de oostzijde van Park Oog in Al, nabij de vijver. De gewapend betonnen geschutsbunker is van belang als karakteristieke geschutsbunker uit de Tweede Wereldoorlog, gebouwd volgens een speciaal ontwerp voor de Kriegsmarine. Het geschut bestreek het Merwedekanaal. Oorspronkelijk maakte de bunker deel uit van één van de drie verdedigingslinies rond de stad, voornamelijk als bescherming van de commandocentra van de Duitse Kriegsmarine